---

---

Dagboek: Bas Valckx (Japanse en Nederlandse taal)

zaterdag 1 juli 2000

Aankomst in Hirado: Na de lange vliegreis en de onverwachte toestand op het vliegveld is het een goed gevoel om met een snelle boot vanaf Sasebo naar Hirado te worden gebracht. We varen door het gebied van de 99 eilanden, een prachtig gebied dat zijn naam dankt aan, je raadt het al, de eilanden die er liggen. Aanvankelijk varen we weg met de snelheid van een plezierjacht, echter als we wat meer op het open water komen, schieten we weg en iedereen is in een keer wakker. Dat is overigens nodig omdat ons nog wat te wachten staat in Hirado, namelijk het welkomscomité. Op een ponton in de haven staan een stuk of 30 mensen op onze aankomst te wachten en er is ook een brassband, die een heel leuk nummer speelt. Voor mij is zo'n ontvangst nieuw en onwennig, maar enfin gewoon met de flow meegaan en we zien wel waar het schip strandt (in dit geval dus Hirado net als 400 jaar geleden.) Ik had overigens nog samen met een vriend van mij een dank je wel speech in elkaar gezet, die ik nadat een of andere hoge pief de zijne had uitgesproken, op mijn beurt weer voorlas. Blijkbaar was het o.k. want big pief kwam naar me toe en gaf me spontaan een hand. Daarna zijn we naar het museum gegaan, waar een welkomstparty gegeven werd voor ons. Was erg leuk en erg Japans, d.w.z. uitwisselen van businesscards, veel drinken, weinig eten en vooral veel nieuwe gezichten, waarvan het onmogelijk is om alle namen in een keer te onthouden.

zondag 2 juli 2000

Kennismaking: Ik zal de mensen waar ik onder werk bij deze even voorstellen. Mijn host is mr. Kuga, hij is de assistent curatore van het museum van Hirado en een heel aardige vent, hij loopt de benen uit zijn lijf om het mij hier naar m'n zin te maken. Hij komt oorspronkelijk uit Hirado en heeft in Kyoto gestudeerd, maar is terug gaan wonen omdat hij hier werk kon vinden, blijkbaar kunnen mensen niet weg van deze plek. (of hebben ze geen keus, wie weet). Hij weet gruwelijk veel over de geschiedenis van Hirado, verder houdt ie er van om te lachen en bier te drinken dus wat moet een mens nog meer. Verder hebben we mr. Kida, die al meer dan 25 jaar op het museum werkt en volgens Kuga een levend archief is. Verder spreekt deze man met zo'n zwaar dialect dat hij vrijwel onverstaanbaar is als hij dat gebruikt. Hij moet zich ook echt inspannen om het niet te spreken. Daarnaast is er mr. Matsuru, de directeur van het museum, hij is een neef van de familie die al honderden jaren over Hirado heersen, de Matsuru. Matsuru voelt zich erg betrokken bij het verval van de Japanse cultuur, de eerste keer dat ik hem sprak had hij het ook over het wegvallen van communicatie tussen ouders en kinderen in het huidige Japan, iets wat volgens mij gewoonweg een teken van de puberteit was. Wat ik hem dus ook vertelde, maar nee volgens lag het probleem dieper, namelijk in de mechanismes van de huidige maatschappij, we moesten met z'n tweeën hier nog maar eens over praten.
Als laatste zijn er de dames van het museum, allemaal hele lieve schatten, die altijd wel hun interesse tonen in wat je aan het doen bent.

woensdag 5 juli 2000

Deze ochtend ben ik met mijn Host meneer Kuga naar het noordelijk gedeelte van het eiland geweest vanaf waar het grootste gedeelte van het eiland kan zien liggen. Zeer mooi uitzicht maar ook zeer heet, vergeet een ding nooit mee te nemen als je naar buiten gaat in de zomer en dat is een handdoekje om het zweet weg te vegen. We hebben met z'n tweeën zo'n beetje het eiland rondgereden en onderweg legde Kuga me wat uit over de geschiedenis. Een van de interessantere dingen is het verhaal van de ‘kakure kurishitian kyou’ (het geloof van de verborgen christenen). Midden zeventiende eeuw werd in Japan het christendom verboden, omdat het door de feodale regering als een bedreiging voor de binnenlandse rust werd gezien. Op straffe van de dood werd het uitgebannen. Maar een echte christen verloochent zijn god niet en wat doet hij dus? Juist hij verbergt zijn geloof te midden van het boeddhisme en het Shintô, zo werden Maria afbeeldingen bijvoorbeeld gemaakt, vermomd als een boeddhistische godheid, of een altaar gebouwd als een boeddhistische. Ook allerlei rituelen werden op verscheidene manieren verborgen, zoals bij overlijden. Een mens wordt in Japan op de boeddhistische wijze gecremeerd, wat deed men echter, in de mond van de overledene legde men een klein kruisje ten teken dat hij/zij naar de hemel zou gaan. Het meest verbazingwekkende was dat het geloof tot vandaag de dag bestaat, hoewel het christelijk geloof al lang weer toegestaan is. Door het verbergen van beelden en rituelen in de andere geloven is er sprake van een soort van assimilatie waardoor men de verscheidene elementen niet meer kon (of wilde) scheiden. De mensen die vandaag de dag nog dit geloof aanhangen hebben verder ook geen ene band met de kerken die je hier in de buurt hebt.

donderdag 6 juli 2000

Gisteravond ben ik met mr. Kuga ook nog uit eten geweest samen met zijn gezin, hij wilde ze graag aan mij voorstellen dus ik zal ze ook even voorstellen. Kuga’s vrouw, mevrouw Kuga is een erg rustige vrouw die oorspronkelijk uit Nagasaki komt en nu huisvrouw en de gelukkige moeder is van een mooi en schattige dochter Midori (de naam heeft te maken met de kleur van de zee als in een erg mooie kleur, niet het gore bruine van de nederlandse zee). Met z'n vieren hebben we in een leuk klein restaurantje in Hirado gegeten, dat ik het beste kan typeren als ‘fusion food’, omdat er een grappige en lekkere combinatie van europees en japans eten werd geserveerd. Dat geldt overigens ook voor de plek zelf, waar een Japanner in kokstenue achter een wel heel Japanse bar stond. Er was voor Japanse begrippen echt een enorm keuze uit wijnen, namelijk 70. Aangezien er niemand anders dan ons was kwam de kok ook even een praatje maken en al gauw kwam het gesprek dan op wijn. Waarbij er naar de favoriete wijnen van Nederlanders werd gevraagd, dan moet je dus net niet mij hebben, Wijnbarbaar numero uno, maar ik heb naar eer en geweten geantwoord, dus het was wel o.k. .
De main event van de avond was wel de ‘nomikai’ (drink bijeenkomst) die ik met mijn collega's van het museum had in de plaatselijke ‘izakaya’ drinkgelegenheid. Erg gezellig. Ik heb wat meer met de dames van het museum kunnen praten, want ik heb wel eens het gevoel dat ik alleen met de oudere generatie mannelijke Japanners omga en hoe leuk dat ook is, vrouwelijk schoon daar heb ik een zwak voor, maar enfin het was weer het gebruikelijke (altijd succes) recept. Japans eten, apart veel en lekker, met een gigantische hoeveelheid bier, steeds dronker wordende Japanse mannen die steeds emotioneler worden, maar ook steeds ranziger in hun opmerkingen en de dames die enigszins gereserveerd de drank voor de heren inschenken en het peil van de conservatie nog enigszins in stand houden. Toen we uit deze gelegenheid kwamen gerold zijn we naar een ‘snakku’ gegaan een typisch Japanse bar. Even een sfeer schets. je hebt een bar waarachter allemaal dezelfde soort flessen whisky staan, dan heb je een aantal tafeltjes waar je rond kunt zitten, een karaoke apparaat en dit geheel wordt gerund door een oudere vrouw (de mama san) die een staf onder zich heeft die bestaat uit jonge dames, waarvan er een bij het groepje komt zitten waar je bij hoort en bier inschenkt, mensen uitnodigt tot drinken zingen en de conversatie op gang houdt. Die dames zijn er dus gewoonweg om geld in het laatje te brengen omdat ze er voor zorgen dat de drankstroom niet staakt en zelf ook drinken op kosten van de klanten krijgen (let wel op het zijn GEEN prostituees). Erg aparte sfeer want als je in Nederland alleen in een bar aankomt dan ben je ook gewoon de hele tijd alleen, hier kan dat niet er is altij wel iemand die met je praat ook al is dat z'n werk. Nadeel is dat je nooit op je gemak in je eentje rustig een biertje kunt drinken, maar dat neem ik voor lief .

vrijdag 7 juli 2000

De Nagasaki dag: Vandaag zijn we naar Nagasaki geweest, een van mijn lievelingssteden, waar ik al vaker geweest ben tijdens mijn een jarig verblijf in Huis ten Bos, Nagasaki is weliswaar een stad maar heeft toch ook weer niet de sfeer van een grote stad en de mensen in Nagasaki zijn relaxed en open. De trip er naar toe duurde zo'n twee en een half uur, wat lang is, maar deze lange zit wordt verzacht door het prachtige landschap waar we door zijn gereden. Hoe is dat land toch zo mooi geworden?! Bergen, dalen, rivieren, zelfs watervallen (aan de andere kant ook lelijke steden en reclameborden, maar die kunnen niet tegen al dat natuurgeweld op.) Rond 12 uur zijn we in Nagasaki aangekomen en van daaraf liep het een beetje naar beneden, eerst naar de Nagasaki Holland Year Association, die de sponsoring voor het project heeft verzorgd (en die we dus op onze blote knieën zouden moeten bedanken). Daar ontmoetten we meneer Kuraji de manager van de hele rataplan, en dat vond ik echt een leuke vent. Hij stelde zich eerst in het Nederlands voor en vertelde een beetje over waar hij in Nederland was geweest. Van daaruit naar de gouverneur van prefectuur Nagasaki. Over die ontmoeting kan ik kort zijn; dat sloeg helemaal nergens op, die vent was helemaaaaal niet geïnteresseerd in wat we deden. Dan naar de tv-studio, waar Stefan en zijn gezin en ik op de Japanse TV west zouden verschijnen. Het leukste was de oefening want terwijl de presentator heel serieus in de camera stond te praten werd achter hem de studio afgebroken door Thijs en Rosa (mijn twee grote helden van de dag). De reden van het tv-optreden was tweeledig, enerzijds promotie van Hirado en anderzijds van het project, wat natuurlijk een heel goed ding is. Het eigenlijk optreden was heel kort en de presentator nam me te grazen door zijn eerste vraag zo ongelofelijk kut te stellen dat ik er geen zak van begreep en ik maar vertelde hoe gaaf Hirado is (wat het ook is, jongens), maar ik pakte hem terug door Hirado dialect te gebruiken, waar zijn geen zak van begrijpen. In Hirado zaten al mijn nieuwe vrienden namelijk voor de buis en later feliciteerden zij mij ook dat ik dialect gebruikt had. (Wraak is zoet had ik deze entry moeten noemen.)

zaterdag 8 juli 2000

De grote dag van de opening van het ‘Hirado dialect onderzoek’, door de week heen had ik al flink wat woorden uit het dialect the horen gekregen en opgeschreven, maar vandaag was het anders. We gingen naar een 88 jarig oud vrouwtje toe dat aan het begin van deze eeuw, een dialect sprak dat alleen door vrouwen in de families van samurai werd gesproken. De wortels van dit dialect liggen in Kyoto, maar aangezien er over heel Japan samurai woonden, zag je dat dit dialect over heel Japan werd gesproken, maar het begon ook trekken van het plaatselijke dialect over te nemen. Wat de meeste indruk op mij maakte was het vrouwtje zelf; Tae san. Zij is in feite vleesgeworden geschiedenis, zij loopt in een prachtig Japans huis rond te vertellen over allerlei historische voorwerpen waartoe zij zei ook behoort, zij heeft echt nog meegemaakt dat deze spullen werden gebruikt. Ze loopt nu in een huis dat een groot museum is, maar in haar tijd was dit nog een plek van de elite waartoe ze zelf behoorde. Verder liet ze nog wat foto's van zo'n 80 jaar geleden zien, iets waar je mij ook altijd wel plat krijgt. Zij stond er zelf niet op, maar wel mensen van haar leeftijd en van haar stand, die nu al lang weer dood zijn en die ze zelf gekend had. Het dialect zelf was ze al voor een groot deel vergeten, omdat ze het vanaf de tweede helft van de jaren twintig is opgehouden met te gebruiken, wel waren er nog enige uitgangen bij zinnen die geheel anders waren en ook heel erg vrouwelijk (lang en zacht) klonken. Verder het huis en de tuin waren erg mooi, maar daar voor moet je naar de foto's kijken. Hoewel we hier spreken over een huis wat in Nederland al lang op de monumenten lijst zou staan, is het hier langzaam aan het vergaan, samen met het vrouwtje waarschijnlijk. Snik.