2010 - editie 2010 - deelnemers - dagboek - fotoverslag - verslag 2009 - editie 2009 - deelnemers - Art Festival 2008 - editie 2008 - dagboek - deelnemers 2007 - editie 2007 - dagboek - deelnemers 2006 - editie 2006 - dagboek - deelnemers - verslag 2005 - editie 2005 - dagboek - deelnemers 2004 - editie 2004 - dagboek - deelnemers 2003 - editie 2003 - dagboek - deelnemers 2002 - editie 2002 - dagboek - deelnemers 2001 - editie 2001 - dagboek - deelnemers 2000 - editie 2000 - dagboek - deelnemers Hirado Organisatie Contact Link

bekijk ook het algemene dagverslag van 5 - 19 oktober | 20 oktober - 4 november lees ook het persoonlijke dagverslag van Diane | Diangelo | Joris-Jan | Patrick Persoonlijke Dagboek door Diane Dyckhoff (beeldende kunst) 6 tot 10 oktober 2004 Net gearriveerd in Fukuoka, na een voorspoedige reis van 24 uur, werden we verwelkomt door Aki-Oseki-san en Takashi Inoue-san van 12 x Holland. We werden per auto naar een hotel gebracht waar ons, na een heerlijke maaltijd, een westers bed wachtte. De volgende ochtend, na een mooi Japans ontbijt, op weg naar Hirado: bergen, rijstvelden en uit het water oprijzende eilandjes. Keurig geknipte bomen, bevestigden ons dat we echt in Japan zijn. Het laatste stukje per boot, met zicht op Hirado, doet onze vermoeidheid letterlijk en figuurlijk wegwaaien. Op de kade van de haven wachtte ons een complete verrassing: 5-6 jarige Japanse trommelaartjes verwelkomden ons met bloemen en een verbazingwekkend "volwassen" demonstratie Japans slagwerk. Zij hebben ons hart meteen gestolen. Na de hartelijke welkomswoorden en een drankje werden we eerst naar het atelier -waar reeds een aantal vishuiden te drogen lagen- en daarna naar ons huis gebracht. De gekregen bloemen, door ons geschikt in een vaas, vervolmaakten onze Japanse kamer compleet met tatami matten en schuifdeuren. Na een slechte nacht, vroeg wakker en malend over het mogelijke tekort aan huiden voor het verwezenlijken van welk bedacht plan dan ook, op tijd opgestaan om de ochtendvergadering in de Cityhall bij te wonen. We hebben reuze geboft met onze gastfamilie, de dames Kimiko Mori en mevrouw Honda. Geen moeite is hen teveel om het ons naar de zin te maken, oplossingen te zoeken om de door ons zo zeer begeerde materialen te bemachtigen, want hier betekent vishuiden willen is vissen kopen en zelf fileren, een kostbare zaak. We begrijpen nu dat onze gastvrouwen reeds heel veel werk hebben verzet, terwijl ze geen idee hadden waarvoor ze bezig waren. Het officiële karakter van die dag werd voortgezet met een wandeling door Hirado en een ontvangst en rondleiding door de directeur Yosihiro Kida in het Matsura historisch museum met o.a. een boeiend verhaal over de historische banden van Hirado met Nederland. Het bezoek eindigde met een theeceremonie. Dit alles werd vastgelegd door de TV ploeg van Nagasaki TV, die vervolgens opnames maakte in ons 'atelier'. Onze niet aflatende zorg - geen vissenhuiden betekent geen werk - zorgde ervoor dat we de volgende dag om 06.15 uur op moesten staan om tijdig op de vismarkt te zijn met als resultaat 2 bakken gekochte vis, die door ons zelf bewerkt moest worden. De keuken in de Cityhall, waar kooklessen gegeven worden bleek de oplossing. Kimiko en mevr. Honda, wijzelf en de door hen gecharterde hulpen fileerden onder grote hilariteit onze schat. Zelfs onze college Patrick kwam even langs en ontdeed onder het uiten van enkele krachttermen een kleine haai van zijn jasje. 's Middags hard gewerkt in het atelier. We toverden onze ruimte om tot galerie en werkplek ineen. Menig voorbijganger keek verbaasd naar binnen, enkelen hadden zelfs de moed binnen te stappen om, na wat rondkijken, grinnekend, knikkend, buigend, zoemend, naar buiten te lopen. Het wordt steeds duidelijker voor ons.... Hirado wordt bewoond door vriendelijke, gastvrije, vrolijke mensen. zondag 10 oktober 2004 Het regent pijpestelen in Hirado. We kregen een interessante rondleiding in de sake factory van Kimiko Mori, waar we getrakteerd werden op de beste sake van het huis: als het bekende engeltje dat ............, maar daardoor belandden we nogal tipsie voor de computer in de huiskamer van Kimiko. Met een plastic zakje vol visvelletjes togen we richting atelier waar we de laatste hand legden aan het inrichten van ons "galerietje" cq werkplaats. Spontaan werd een belrondje onder elkaar en Ymke gepleegd en een etentje in ons grote huis afgesproken. Patrick-san zou koken en dat hebben we geweten!!!!De sake vloeide rijkelijk en het eten was perfect; Keuken blauw; Alarm met Japans sprekende stem; Veiligheidspolitie aan de deur. Ymke, onze Nederlandse contactpersoon hier, kon gelukkig in haar vloeiend Japans de situatie verklaren en alles liep gelukkig af met een sisser.Die nacht sliepen we voortreffelijk, niet alleen vanwege de sake, maar in de wetenschap dat er hier wordt.over ons gewaakt wordt. maandag 11 oktober 2004 De vuurdoop...... Om 11.00 uur was alles in het atelier voor mekaar en zaten we enigszins nerveus te wachten op de meiden van de Junior High School Art Club. Ook te Tv ploeg en de radio was weer present. Na een rondleiding door Diane langs de foto’s van eerder gemaakte installaties en kleine meegebrachte objecten, kreeg de Art Club de opdracht hun eigen fantasievis te tekenen. Na een aarzelend begin en steeds maar herhalen dat hun eigen fantasie belangrijk was, ontstonden er aardige resultaten. Om 13.00 uur begon het officiële openingsgedeelte, hier ceremonie genoemd en werd de videofilm van Diane " Where I live and work" met aandacht bekeken en onthaald op een applaus. De ceremony werd afgesloten met een gitaarrecital van Diangelo. Na deze drukte met talrijke interviews voor radio en TV trakteerden we onszelf op een mooie wandeling naar de plaatselijke pagoda: stilte, eeuwenoude bomen, mooi verweerde graven, mossen en temples. Dit is zeker ook Japan. Genieten! dinsdag 12 oktober 2004 Op naar de burgemeester. Een aardige, charmante, open man verwelkomden ons allerhartelijkst. Vriendelijke woorden, door Ymke vlijtig vertaald, groene thee, mooi geschenk en de onvermijdelijke foto samen met de burgemeester. Nadien ging ieder weer zijns weeg. Onze plannen kregen steeds meer vorm. We besloten samen met de werkgroepen een Noren (een winkelgordijn) te maken met vissenhuiden uit Hirado gecombineerd met kant uit Nederland, een symbool voor Japans-Nederlandse betrekkingen. In het gastvrije huis van Kimiko zagen we s avonds de compilatie van de eerder gemaakte TV opnames. Vroeg naar bed want morgen worden we om 5.00 uur opgehaald om met de vissers de zee op te gaan. woensdag 13 oktober 2004 Buiten nog stikdonker zaten we stipt 5.00 uur in de auto van Dhr.Takashi Inoue. Samen met Kimiko-san haalden we een slaperige Patrick en dito Joris op. Rond 5.30 uur bereikten we de vissersplaats waar we in plastic broeken, rubber laarzen en reddingsvesten werden gestoken. Na een kop groene thee en een Japans kaakje, op naar de boot, die met flinke vaart afstevende op de door hen reeds uitgezette visnetten. Alles was stil rondom ons, alleen de meeuwen gaven krijsend te kennen, dat ook zij belangstelling hadden voor de naderende vangst .De oogst was rijk en de eerste ago (vliegende vis) verdween in onze mand, die snel gevuld werd met veel voor ons onbekende vissoorten waaronder zelfs een haai van ongeveer 70 cm. Bij terugkomst wachtte ons een heus fisherman s breakfast, ter plekke bereid door de vissersvrouwen. Vervolgens reden we naar de vismarkt op het eiland, waar we met verbazing de graaiende oude vrouwtjes fotografeerden. Wie vindt en koopt de beste vis van vandaag! Na een bezoek aan het vismuseum keerden we voldaan huiswaarts door het prachtige landschap, wat we s ochtends reeds vermoedden. Om 14.00 uur onze eerste Ikebanales (Japans bloemschikken). Na een introductie van de master van de Sogetsu school, demonstreerde hij een schikking in een hoge vaas. Vervolgens gingen we zelf aan de slag. Onze resultaten mochten er zijn. Na de les kregen we alle takken, bloemen en vazen mee om opnieuw in alle rust de schikking nog eens te maken. Na ons terdege voorbereid te hebben op de workshop van de volgende ochtend gingen we heeel moe naar bed. donderdag 14 oktober 2004 Klokslag 10.00 uur arriveerden de dames van de workshop waarmee we samen een werkstuk zouden realiseren. Ze reageerden enthousiast op ons idée van de Noren. Patchwork is een bekende techniek voor hen, vissenhuiden gecombineerd met kant vinden ze raar maar wel uitdagend. De kant vormt een Japanse Tori, (toegangspoort naar de shrine, de met rood en blauw ineen genaaide vissenhuiden, samen met de witte kant symboliseren de kleuren van Nederland. De dames bleken snel van begrip en waren heel handig. In een mum van tijd was iedereen aan de slag. Aan het eind van de ochtend konden we de eerste resultaten bevestigen om het door ons op ware grootte getekende model. Tevreden kwebbelend verlieten ze het Anjin s house ( een traditioneel soort gemeenschapshuis). Dhr. Aki Oseki, die de hele ochtend optrad als tolk, was tevreden (wij ook). Hij nodigde ons, samen met een van de dames en Honda-san uit voor een lekkere Japanse lunch. Vanavond om 20.00 uur begint onze eerste shodo-les (kalligrafie). De tijd vliegt om. vrijdag 15 oktober 2004 Het is soms net alsof we thuis zijn: afwassen, stofzuigen, de was doen. Tijdens onze huishoudelijke activiteiten stond opeens een oud vrouwtje in onze achterdeuropening met een fles water in de hand en probeerde druk onveerstaanbaar pratend, ons iets duidelijk te maken. Ons tuintjes, slechts bestaand uit enkele bloembakken, scheen bewaterd te moeten worden. Foei…, wisten wij veel. Wij besloten eens een paar uurtjes voor ons zelf te pakken en een fikse wandeling te maken. Via een tempelcomplex bereikten we de katholieke kerk St. Franciscus Xaverius, hoog torend op een heuvel, een prachtige plek met een betoverend uitzicht op de baai en de zeeingang. Ook nu nog leven verschillende religies vreedzaam samen, wat bevestigd werd in een gesprek tijdens een workshop met de vrouwen. s middags naar het atelier, waar Diane begon aan een voorstudie in krijt met veel donkere en lichte structuren. De tekening oogstte meteen success. s avonds zat groep B al klaar voor de workshop in het Anjins house. Goed gewerkt, gelachten en als vrouwen onder elkaar gekletst. Met alle Hollanders nog even geborreld bij Joris. Morgen komt de Junior High School weer in het atelier. zaterdag 16 oktober 2004 Tegen 10.00 uur arriveerden de eerste giechelende, in uniform gestoken meisjes. Ze hadden er blijkbaar zin in. Na een half uurtje lagen de eerste tekeningen op tafel van door hen ontworpen fantasiehoedjes. Daarna gingen ze in groepjes van 3 aan de slag om een hoedje van vissenhuiden in het echt te maken. Er werd druk overlegd, gewikt en gewogen. Na enige aarzeling vanwege het aanraken van die vieze natte vissenhuiden ontstonden op de felgekleurde ballonnen de eerste resultaten die met graagte werden versierd met belletjes, gouden lettertjes, kant , kraaltjes etc.. Een waar festijn voor die meiden. Gelukkig was Ymke aanwezig om het tolken. Om 12.00 uur moesten we hen zelfs manen tot stoppen. Volgende week de finishing touch en de fototsessie. De hele middag verder aan de slag met eigen werk en rond 19.00 uur belandden we in het Carillon, de ontmoetingsplaats van 12 x Holland, waar ook de anderen een voor een binnendruppelden. Machida-san speelde dwarsfluit en een andere meneer soorten blokfluit. Daardoor aangestoken begon Diangelo ook te spelen en ook Patrick haalde zijn gitaar te voorschijn. Na nog wat hapjes, die ter plekke door wat mensen werden klaargemaakt (eten schijnt altijd te moeten), naar bedje. zondag 17 oktober 2004 Om 8.15 uur zaten we al in een bus (Ymke, Patrick, Joris, Diangelo en wij, de hele ploeg) op weg naar een tekenwedstrijd “ Lets sketch Kitgatsu”. Een 50-tal kinderen van alle leeftijden stonden, gewapend met een tekenbord, klaar voor de strijd bij een tempelcomplex. Vooral de jongste kinderen tekenden met gemak een puur lijnenspel waar menig volwassene jaloers op kan zijn. Diane vond de zwart-wit tekeningen het mooiste, na het inkleuren (wat ze erg graag deden) verloren ze vaak hun oorspronkelijke charme. Na een lunch samen met alle kinderen en de leiding en het ontvangen van een cadeautje, reden we weer huiswaarts. Het was een echt prachtige plek. Zondag of niet, we zochten weer ons atelier op want er moet iets geproduceerd worden. Het werk wilde echter niet vlotten: te weinig keuze in material, het wordt te rommelig. De tekening is geduldig. We zagen het even niet meer zitten. Maar…de oplossing lag eigenlijk voor onze neus! maandag 18 oktober 2004 Vandaag maakten we een afspraak met Ymke op het gemeentehuis. Brandende vraag : Hoe komen we aan plexieglas in Hirado. Ymke belde wat rond en dhr. Matschida bracht de oplossing. In Sasebo zit een gespecaliseerd bedrijf. Komt alles dan toch nog in orde! Om 19.00 uur liepen we in de regen naar een nieuwe workshop in het Anjins House. De opkomst van de dames viel wat tegen, maar de aanwezigen werkten, samen met ons, keihard. De Noren groeit. dinsdag 19 oktober 2004 Boodschappen doen, de gang naar het atelier. Het wordt een vertrouwd ritme. S middags werden we opgehaald door een fraai uitgdoste Kimiko-san in kimono, theeceremonie-les. Het regent nog steeds. Er schijnt een tyfoon op komst te zijn. De theeceremonie was indrukwekkend, maar onze Europese knieen hadden het heel zwaar. Iedereen praatte over de naderende tyfoon. Voor mogen werden alle activiteiten gecanceld. We moeten in huis blijven en eten inslaan. woensdag 20 oktober 2004 Toen we wakker werden raasde de tyfoon rond ons huis. Het regende vreselijk hard. Heerlijk, eindelijk eens een vrije dag. We hoeven ons huisje lekker niet uit. We gaan een beetje rommelen en verder aan ons werkstuk. Patrick trotseert echter wind en regen en komt gewoon binnenwandelen om nog wat vissen te fileren met zijn gloednieuwe, ontzettend scherpe messen, zelf gehaald in Nagasaki. Tegen de avond hield het op met regenen, alles is weer voorbij. Waarschijnlijk zal morgen het zonnetjes weer vrolijk schijnen. donderdag 21 oktober 2004 De opkomst van de dameswerkgroep groep B was groot. We hadden de gemaakte patchwork delen van beide groepen op het ontwerp gespeld zodat de onderlinge competitie de ijver zou aanwakkeren. Er werd hard ‘geneedeld’. Na de workshop werden we voor de lunch uitgenodigd bij een van de cursisten thuis. Ze heet Maomi-san, is de beste vriendin van Honda-san onze host, en vrouw van de eigenaar van een betoncompany. In onze ogen woont ze klein, in Japanse ogen in een echt groot huis. Design en binnenhuisarchitectuur naar onze begrippen, zijn ook niet te vinden. Ze vertelde ons dat traditie voor haar niet zo hoeft, dus geen tatamimatten maar een gewone tafel met stoelen. Dit was voor ons een welkome afwisseling na al dat “laag bij de grondse” van de laatste weken, We genoten van de smakelijke maaltijd in western style met zelfs Japanse wijn van druiven. S Avonds de volgende kalligrafieles. Diane koos het woord ‘stilte’ en Els ‘bloem’. Joris wilde zelfs 3 woorden en maakte het zichzelf heel moeilijk. We oefenden ijverig en de master bejubelde ons, koos van ieder 2 werkjes uit om te tonen op de cultuurdag. We zijn benieuwd. Nog even langs een sushibar waar Patrick stond te werken en naar bed want morgen is de dag van bergklimmen en sunset-cruise. vrijdag 22 oktober 2004 Eerst nog werken in het atelier. Machida-san meldde dat de perspexplaten besteld zijn en woensdag zullen arriveren uit Osaka. Een pak van ons hart. Om 12.00 uur werden Joris en wij opgehaald door Aki-san en Kimiko-san en reden we naar de zuid-west kant van het eiland. Onderweg spraken we met Joris over de mogelijkheid om de eindpresentatie van het eigen werk samen te doen in het Anjin’s house. We gaan het nog bespreken. Bij de parkeerplaats aangekomen bleek ineens Patrick ook aanwezig. Het was een pittige beklimming, soms moesten we via touwen omdat we anders zouden wegglibberen. Jammer dat we eigenlijk niet de goede schoenen aan hadden. Op de top werd onze moeite beloond door een uitzicht over zee en eilandjes, zoals we dat kenden van Japanse prenten. Weer beneden beland, reden we naar een vissersdorp (we hadden een groepje gidsen die daar woonden) en begonnen aan de zeetocht voor de sunsetcruise: 2 uur varen langs rotseilanden en als bekroning de sunset. Weer zoals plaatjes uit boeken. Na terugkomst in het vissersdorp wachtte ons een maaltijd in het privehuis van de hoofdgids. Zijn vrouw had een maaltijd voor ons bereid. De tafel was prachtig gedekt met schalen rijk aan allerhand heerlijks uit de zee. Het zag er geweldig uit. We aten zoveel we wilden kreeftjes, sachumi van de beste soort, kippenboutjes, vruchten, groenten, misosoep met stukken kreeft en schaaldieren. Je kon het zo gek niet bedenken of het stond er. Jammer dat onze magen grenzen kende. De dag werd afgesloten met een recital door Diangelo in een tempel in de buurt. Hij speelde prachtig en bracht ons en de mensen uit het dorp, die in grote getale aanwezig waren, in andere sferen. Stil van alle indrukken werden we door Honda-san naar huis gereden. zaterdag 23 oktober 2004 Vroeg opstaan, het werk wacht! Nog 1 week. het uur van de waarheid nadert, 31 oktober om 13.00 uur is de opening gepland. Er moet nog hard gewerkt worden. Dus op naar het atelier. We liepen onderweg toch nog even binnen bij een keramiekzaak op zoek naar een grote schaal, die onderdeel van ons kunstobject moet worden. Tot onze verrassing werden we door de eigenaar van de winkel meegetroond naar een dakterras achter de winkel met zo’n 50 fraaie bonsai’s. De man was er enorm trots op en ging in de houding op de foto. Daarna wenkte hij ons dat we meemoesten naar de overkant van de straat . Het bleek een soort museum met een prachtige collectie antiek porselein, keramiek, netsuke’s, kimono’s en zelfs christelijke attributen. Hij stuurde ons ook naar de bovenverdieping en bleef zelf beneden. We snapten al meteen waarom wij alleen naar boven moesten want we waren beland op de etage vol erotische kunst. De fallussen rezen ons tegenmoet!! Hier en daar bedekte een soort vijgenblad op standaard de edele delen, echter zo opgesteld dat je er gemakkelijk nog achter kon kijken. Alles was wel van een uitzonderlijke artistieke kwaliteit en zeker niet banaal Bij het afscheid kregen we een setje kaarten cadeau.. Later dan bedoeld gingen we aan het werk. Om 14.00 uur meldden zich weer de artclub-meiden. Met een stempel op hun hand van 2 visjes maakten we ze lid van de vis-art-club. Dit werd gevierd met echte Nederlandse dropjes, die ze lachend of doorslikten of met een vies gezicht uitspugden. Dolle pret. Ze prutsten nog wat aan hun hoedjes en kregen de opdracht een tekst te bedenken voor de ladyspeaker bij de modeshow. Op verzoek van Joris, die foto’s kwam maken, werd de catwalk verlegd naar de aanlegsteiger vanwege het mooiere licht. Op verzoek van Diane deed Els het lopen op de catwalk voor. Grote hilariteit. Joris maakte van iedereen met hoedje een foto. De meiden waanden zich even model. ‘s Avonds waren wij helaas de enige toehoorders op het wekelijkse muziekevenement in het café Carillon. De anderen lieten het afweten. Te weinig slaap, teveel alcohol?! zondag 24 oktober 2004 Op de afgesproken tijd arriveerden we, nu wel met zijn allen, in de tuin van het museum, dat prachtig op de flank van de heuvel gelegen is. Er was een heuse theeceremonie-dag en heel veel dames en heren liepen er rond in kimono. Dit in combinatie met de Japanse tuin, het zicht op baai, witte kasteel en zon, leverde het zoveelste Japanse plaatje op. We woonden 2 theeceremonies bij. 1 meer informele die bedoeld was ter relaxing. Daarna een heel speciale vanwege de aanwezigheid van de huidige Matsuda-heer en bezoek van kennelijk belangrijke mensen van de universiteit van Tokyo. Alles werd gefilmd. Een van de theeceremoniehulpen was de Nederlandse Jeroen, die er in zijn kimono toch enigszins uitzag als een vreemde eend in de bijt. De heer Matsuda, als theemaster, vertelde uitgebreid aan het bezoek, voor ons helaas in het Japans, over de geschiedenis van Hirado aan de hand van een prachtige oude kaart die in de tokonomo was opgehangen. De kaart werd geflankeerd door 2 grote tempel Ikebana schikkingen. Na de ceremonie zat iedereen buiten genoeglijk na te praten op bankjes bedekt met knalrode vilten doeken. We hoorden dat Jeroen mede aan de wieg heeft gestaan van het 12xHolland gebeuren, nu hier woont, getrouwd is met een Japanse vrouw en op theeceremonie wil promoveren. Hij kon ons boeiend nog allerlei bijzonderheden over de ceremonie vertellen. Heel de middag gewerkt in het atelier. Het object groeit gestaag. ‘s Avonds trakteerden wij, de hele groep en de Amerikaanse buurman van Ymke met zijn Japanse vriendin, onszelf op een feestmaaltijd. maandag 25 oktober 2004 Hirado Kunchi feestdag. s Ochtends al meteen in onze straat drakenoptocht. Een Chinees aandoend melodietje galmde door de straten. In het atelier begon ons werk steeds duidelijker vorm te krijgen. Voor onze neus trok een grote stoet in klederdracht voorbij en kwamen de draken hun dans opvoeren. Intussen had Els een grote ronde aluminium bakschaal op de kop getikt en Diane ging met Honda-san, op aanwijzing van Joris, naar een strandje, waar verweerd schipperstouw te vinden zou zijn. Attributen die we in de eindpresentatie willen verwerken. Gelukkig had Honda- san er aan gedacht een zaag en plastic zakken mee te nemen en met vereende krachten zaagden ze de stukken, die tussen de rotsen verstrengeld zaten, los. Het begon langzaam te regenen en gezellig vertrouwd pratend reden ze weer naar het atelier. Het Hirado Kunchifeest houdt in dat mensen s avonds elkaar uitnodigen om te komen eten en drinken. Onze groep werd uitgenodigd bij Kimiko-san. Toen we binnen kwamen zaten op de tatamimatten.in de Japanse kamer een 20-tal gasten. Aan het hoofd van de tafel troonde de heer des huizes. De vrouw des huizes, onze Kimiko, liep af en aan met schalen lekkers en vooral nieuwe voorraad sake uit de eigen factory (goede kwaliteit natuurlijk). We aten voor het eerst van ons leven walvis en haai. Het moet gezegd worden, het smaakte lekker. Er werd behoorlijk sake gedronken, zowel door de aanwezige Japanse mannen als door die van ons gezelschap. De vrouw hadden zich op een gegeven moment teruggetrokken in de keuken en wij besloten van de gelegenheid gebruik te maken daar onze mail te checken. dinsdag 26 oktober 2004 De dag van het Hirado Kagura festival. We vielen wat festiviteiten betreft met de neus in de boter. Zowel de theeceremonie van afgelopen Zondag als het 2-daagse festival zijn een jaarlijkse gebeurtenis. Samen met Ymke wandelden we naar de tempel van het witte kasteel. Alleen vandaag voerden de monniken alle 24 dansen uit in de tempel. We zagen in 2 uur tijd er 4 van. De zich steeds herhalende muziek, afgewogen bewegingen en de kleding voerden je terug in de tijd. Helaas het werk wachtte, want Zondag komt steeds naderbij. s Avonds bezochten we een kookworkshop van Patrick. Een 20-tal huisvrouwen en 1 huisman liepen op zijn aanwijzingen drukdoend in een grote keuken met verscheidene kookunits. Franse keuken met produkten van Hirado. De bereide gerechten waren uniek en heerlijk. Gastvrij werden ze ons aangeboden. Zo aten we bv.: - oesters in deeg gebakken (tempura) met geflambeerde tauge, gehakte noten en oestersaus - gecaramelliseerde zoete paarse aardappelschijf met coquille en een sausje van ingedikte rode wijn en daarop een toef geklopt eiwit met groene thee-poeder. - Tot slot een viscrackertje met daarop een dikke laag ( eerst gesmolten en daarna bevroren) chocolade met gedroogde garnaaltjes versierd met zilveren suikerballetjes. woensdag 27 oktober 2004 Huishoudelijke activiteiten gecombineerd met atelierwerkzaamheden zorgden er voor dat ons huis er weer spik en span uitzag en het object in het atelier werd voltooid. Om 14.00 uur Ikebanales, waar we eerlijk gezegd, meer van hadden verwacht. Aangezien we zo goed waren!? was de les na 1 uur al afgelopen. Toch gingen we met 2 vazen bloemen naar huis en dat is altijd meegenomen. Om de geplande tijd vol te maken besloten we samen met Honda-san en Ymke (die erbij waren) naar ons huis te gaan voor Nederlandse thee en Hiradosche taart. s Avonds vergezelden we Diangelo naar zijn Kyudo-les (boogschieten). Het was fascinerend te zien hoe het spannen van pijl en boog, volledige concentratie en innerlijke rust leidde tot het ultieme moment van het wegschieten van de pijl naar het vergelegen doel. Diangelo werd geprezen door de sensei. Wat was hij trots. donderdag 28 oktober 2004 Laatste workshop van de ochtendgroep vrouwen. Ze waren er allemaal. In een mum van tijd was hun helft van de Noren klaar en loyaal begonnen ze aan de andere kant. Japanse vrouwen verstaan de kunst om samen te werken, het gemeenschappelijke doel staat voorop, het individuele is ondergeschikt. Dat werkt! Na een gezamenlijke lunch bij een Chinees ontmoetten we Machida-san met onze plexiglasplaten uit Osaka in het atelier:: 2,70 m lang en 50 cm breed. Samen met hem bespraken we de belettering die hij voor zijn rekening neemt. We hadden de indruk dat hij het op prijs stelde dat wij hem bij de uitvoering van ons kunstwerk betrokken. s Avonds Shodo-les. Onze sensei had al voorwerk verricht. De stempels met onze Nederlandse namen stonden reeds klaar en een ontwerp in het Japans was getekend. Het was de bedoeling dat wij dit op een marmeren stempel overnamen en uitsneden. Moeilijk, maar dank zij de professionele hulp van de sensei, hadden we op het eind van de avond allemaal een echte Japanse stempel. Met Ymke bij ons thuis doorgezakt met een heerlijke fles Californische wijn. vrijdag 29 oktober 2004 De ingeplande workshop op een lagere school in het zuiden van het eiland verviel en konden we rustig bezig zijn aan ons eigen werk. Na enig experiment hebben we de juiste verlijming gevonden voor de fragiele vleugels van de ago, die wiekvormig onderaan het object prijken. We zijn heel tevreden over het resultaat. De weerspiegeling in de met water gevulde ronde schaal werkt zoals we verwacht hadden. Het gevonden verweerde visserstouw staat er prachtig bij. s Avonds de laatste vrouwenworkshop. Er verschenen maar 5 vrouwen, die echter voor 10 werkten. Toen ze hoorden dat na de officiële tijd de noren niet af was bleven ze spontaan doorwerken. Om 22.00 uur sloten we de boel om onze mannen bij het busstation op te halen. Na omzwervingen via Nagasaki waren ze toch eindelijk in Hirado aangeland. De noren is niet klaar, maar zaterdagmorgen gaan wij het afmaken. Honda-san zal komen met de naaimachine en de strijkbout. zaterdag 30 oktober 2004 Wij begonnen vroeg met de afwerking en om 14.00 uur stipt was de noren klaar op wat kleine dingetjes na, die we in het atelier zouden doen. Erik en Gerbrand bemoeiden zich met het ophangsysteem voor de noren in het atelier. In het atelier zal alles van de workshops tentoongesteld worden. Machida-san kwam ook helpen en hij stelde voor het eigen werk in het Anjins house ook vanavond op te hangen. Goed idee, want dan konden we rustig gaan slapen. Om 22.00 uur was alles klaar in het Anjins house. Wij waren heel erg tevreden over het resultaat. Het hing en stond er prachtig bij. We sliepen als roosjes. zondag 1 november 2004 We stuurden E. en G. uit wandelen en vertrokken naar het atelier om de fotos van de high school meisjes (door Joris gemaakt) nog op te hangen. Onderweg troffen we Kimiko-san die ons duidelijk maakte dat alles uit het atelier ook in het Anjins house tentoongesteld moest worden. Dus, dat deden we dan maar weer!! Alles uit het atelier weer over naar het Anjins house. Intussen was Joris druk in de weer zijn fotos op te hangen. 26 stuks grote prachtige zwart-wit afdrukken. Ons werk combineerde goed met het zijne het werd een mooie gezamenlijke presentatie. In Hirado waren ze niet gewend op die manier werk gepresenteerd te zien en ze vonden dat het eruit zag als in een museum en ze waren erg in hun nopjes. De opening verliep iets anders dan we in Nederland gewend zijn. Er was weinig publiek, wel harde muziek, geen drankje en hapjes, maar Patrick verzon ter plekke een oplossing: hij maakte op de stoep buiten een geïmproviseerde keuken, waar hij uitgebreid hapjes ging staan maken. Dit sloeg aan, allerlei voorbijgangers bleven staan en aten wat mee, zelfs de slager kwam een lekker stukje vlees brengen, de beroemde Hirado-beef. De slijterij naast het Anjins house kwam aanzetten met 3 flessen Franse wijn. Het werd uiteindelijk toch een echte happening. maandag 2 tot 4 november 2004 Om 8.20 uur verlieten we Hirado per boot om naar het eiland Takushima te gaan voor de laatste workshop. Het eiland ligt ten Noorden van Hirado en is 4 bij 2 km groot. Er wonen 280 gezinnen, er is een lagere school en high school ineen, en er is geeen politie. Toen we (ook E en G waren mee uitgenodigd), afgehaald met 2 autos, voelden we meteen de rust en stilte die het eiland uitstraalde. Na het gebruikelijk kopje thee en het uiteenzetten van de planning., wat voorbereiding, kwamen de kindertjes aanrennen 28 stuks 6 en 7 jarigen, een voor een dropjes..... Om beurten stelden ze zich voor in het Engels. We vertellen dat de kinderen in Nederland papieren hoedjes vouwen en daarbij een liedje zingen wat we voor hen in het Japans hebben laten vertalen (Ymke) en door de leraar op het bord was geschreven. Na enige aanwijzingen waren de hoedjes gevouwen en mochten ze op die hoedjes gaan tekenen. Ze deden het perfect en heel enthousiast: bloemen, gezichtjes, visjes, hartjes, en Japanse letters versierden de witte hoedjes. Een Hollands vlaggetje en een gouden lettertje in ons schrift vervolmaakte het hoedje. Wij zongen het liedje voor in het Nederlands en Japans een, twee, drie vier, hoedje van etc.). Trots werden door de kinderen de hoedjes opgezet en hand in hand zongen we vol overtuiging het liedje na. Ze vonden het prachtig en bleven zingen. Na een vragenkwartiertje sloten we de workshop af met het opblazen en loslaten van ballonnen. Dolle pret. Zelfs na de gemeenschappelijke maaltijd hoorden we nog in de gangen hier en daar het deuntje naklinken. In de namiddag lieten 3 sympathieke vrouwen ons het eiland zien. We schenen de eerste toeristen van 2004 te zijn. Met enige schroom vertelden ze ons de geschiedenis van de vele christenen, die in de 16e eeuw hier werden onthoofd. Op weg naar de boot zagen we verschillende kinderen op weg naar huis met hoedje op hoofd en ballon in de hand. Een mooiere afsluiting van ons Hirado avontuur konden we ons niet voorstellen. Ons wacht nog een afscheidsceremonie en dan begint onze eigen japantrip.